بازار بورس تا چندی قبل دارای یک تالار در تهران بود، ولیکن در حال حاضر چهار استان مشهد، اصفهان، تبریز و شیراز در ارتباط مستقیم با تهران هستند. به گفته مسئولین تا دو ماه دیگر 2 تالار و تا پایان سال 1383، 15 تالار دیگر افتتاح خواهد شد و تا پایان سال 84 در تمامی مراکز استانها تالار بورس افتتاح خواهد شد. البته در صورت استقبال مردم در دیگر استانها سیستم موجود جوابگوی تقاضای مردم نیست و می‌بایست ساز‌و‌کارهای لازم به لحاظ توسعه، طراحی و اجرا شود.
اصطلاحات بورس:
شاخص
h اعدادی که وضعیت بازار را طی دوره های قبل نشان میدهد هرگروه در بورس برای خود شاخصی دارند که سهامداران می توانند با پیگیری این شاخص ها،چشم انداز آن بازار و یا صنعت را تبیین نماید بازارهای مالی اساسا شاخص یک پرتفوی فرضی از اوراق بهادار است که شامل کل بازارمربوطه یا بخشی از آن است .شاخص کل بورس تهران که به آن "تپیکس " می گویند، شامل پرتفوی فرضی از کل سهام پذیرفته شده در بورس است.این شاخص، همانند شاخص های مالی و صنعت تنها بیانگر تغییرات قیمت سهام طی یک دوره زمانی است.
سود تقسیمیDPS
سود پس از کسر مالیات به ازا هر سهم که توسط شرکت پرداخت میگردد
اندوخته
رقم اختلاف بین ای پی اس و آخرین دی پی اس
EPS
Earning per share
سود شرکت به ازای هر سهم در یک سال مالی می باشد که بصورت پیشبینی است.زمانی که گفته می شود یک شرکت در صدد است که تعدیل دهد به این معنا است که شرکت تصمیم دارد سودش را تغییر دهد.چنانچه این پیشبینی بیشتر از پیشبینی قبلی باشد، یعنی تعدیل مثبت است و اگر کمتر از قبل شود گفته می شود تعدیل منفی است.تعدیل مثبت معمولا منجر به افزایش قیمتی یک سهم می شود
P/E
نسبت قیمت به درآمد که نشانگر اقبال بازار نسبت به سهم مورد نظرشان می باشداگر یک شرکت پی به ای 1 داشته باشد یعنی سود سرمایه گذاری شما بعد از 1سال برابر خود سرمایه گذاریتان می شود.بسیاری از افراد با پی به ای در مورد خرید وفروش تصمیم می گیرند. در محاوره عمومی گفته می شود که پی به ای پایین نشان دهنده ریسک کمتر و در عوض سود کمتر( از لحاظ افزایش قیمت سهم) است و پی به ای بیشتر نشان دهنده ریسک بیشتر ولی سود بیشتر است
برگه سهام
بعد از اینکه شما تقاضای خرید یک سهم را به کارگزار ارایه دادید و کارگزار آن سهم راخرید، حداقل 7 روز کاری طول می کشد تا برگه سهام شما آماده شود.این برگه سهام به منزله سند مالکیت سهام برای شما است که در آن میزان سرمایه شرکت و مقدار مشارکت شما در سرمایه شرکت(تعداد سهام) درآن قید شده است.چنانچه شما مجددا به خرید سهام ازشرکتی که قبلا سهامدار آن بودید ، اقدام کنید.میزان جدید سهام خریداری شده به میزان قبلیش اضافه می شود و داخل سند جدید قید می شود.بنابراین برگه قبلی سهام دیگر ارزشی ندارد.
دریافت چک
برای فروش سهام لازم نیست تمام سهام از یک شرکت را به فروشید.در قبال فروش سهام خود ،چکی به مبلغ سهام شما صدور خواهد شد.صدور چک 4 روز کاری طول می کشد
حق تقدم خرید
اگر شرکتی برای سرمایه گذاری های جدید نیاز به افزایش سرمایه داشته باشد و بخواهد این افزایش سرمایه را از طریق انتشار سهام عادی جدید انجام دهد ،بر اساس اساسنامه باید مبادرت به عرضه " برگ حق تقدم خرید " نمایدف بدین مفهوم است که شرکت حق تقدم سهام عادی جدید را به سهامداران قبلی ، منظور سهامدارانی است که در زمان تصویب افزایش سرمایه، سهامدار شرکت بوده اند و الان نیز سهامدار شرکت هستند
آخرین قیمت
قیمتی که پس از اعمال حجم مبنا از طرف سازمان بورس اعلام می شود(این قیمت لزوما آخرین قیمت مورد معامله نیست)
درصد پوشش EPS
میزان سود تحقق یافته هر سهم از مبلغ پیش بینی شده برای یک دوره زمانی
تاریخ گزارش
ارائه ترازنامه شرکت به بورس وبیان عملکرد شرکت که به صورت دوره ای به بورس گزارش داده میشود
درصد تقسیم سود
نسبت سود نقدی تقسیم شده بین سهامداران در تاریخ مجمع عمومی عادی سالیانه به سود اعلام شده شرکت.که مشخص می کند چند در صد از سود اعلام شده از طرف شرکت تحقق یافته است.با بررسی درصد سود تقسیم شده دوره های قبلی شرکت مزبور ، تصمیم گیری مناسبی در مورد سرمایه گذاری در آن شرکت خواهیم گرفت.
درصد نوسان
مقدار تغییرات قیمت هر سهم در جهت مثبت یا منفی
بهترین عرضه
کمترین قیمت پیشنهادی برای فروش سهم هر شرکت
بهترین تقاضا
عبارت است از بیشترین قیمت پیشنهادی برای خرید سهم هر شرکت
خالص تقاضا
تفاضل بین ارزش ریالی بهترین تقاضا و بهترین عرضه
حجم مبنا
تعداد سهامی است که هر روز باید مورد داد وستد قرار گیرد،تا قیمت سهم معادل 5 درصد برای آغاز معاملات روز بعد تغییر یابد.این معادل هشت ده هزارم تعداد کل سهام هر شرکت است
بورس اوراق بهادار
تهران در سال 1346 تاسیس گردید. این سازمان از پانزدهم بهمن ماه آن سال فعالیت خود
را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز
کرد. طی 11 سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در
ایران تعداد شرکتها و بانکها و شرکتهای بیمه پذیرفته شده از 6 بنگاه اقتصادی با
2/6 میلیارد ریال سرمایه در سال 1346 به 105 بنگاه با بیش از 230 میلیارد ریال
درسال 57 افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از 15 میلیون ریال در سال 1346
به بیش از 150 میلیارد ریال سرمایه در سال1357افزایش یافت. در سالهای پس از
انقلاب اسلامی وتا پیش از نخستین برنامه پنج سال توسعه اقتصادی ، دگرگونی های
چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادارتهران را نیز در بر گرفت .
نخستین رویداد ، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک ها در تاریخ 17 خرداد 1358
توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن بانک های تجاری و تخصصی کشور در چهار چوب 9
بانک شامل 6 بانک تجاری و3 بانک تخصصی ادغام و ملی شدند . چندی بعد و در پی آن
شرکتهای بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند و به مالکیت دولتی در آمدند و همچنین
تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر 1358 باعث گردید تعداد زیادی از
بنگاه های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند . به گونه ای که تعداد
آنها از 105شرکت و موسسه اقتصادی در سال 1357 به 56 شرکت در پایان سال 1367 کاهش
یافت . بدین ترتیب در طی این سالها بورس و اوراق بهادار دوران فترت خود را آغاز
کرد که تا پایان سال 1367ادامه یافت . از سال 1368 ، در چهارچوب برنامه پنج ساله
اول توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار
تهران به عنوان زمینه ای برای اجرای سیاست خصوصی سازی ، مورد توجه قرار گرفت.
بر این اساس سیاست گذاران در نظر دارند بورس اوراق بهادار با انتقال پارهای از وظایف تصدی های دولتی به بخش خصوصی ، جذب نقدینگی و گرد آوری منابع پس اندازی پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه گذاری ، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش موثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیتهای اقتصادی نقش مهم و اساسی داشته باشد . در هر حال ، گرایش سیاست گذاری های کلان اقتصادی به استفاده از ساز و کار بورس ، افزایش چشمگیر شمار شرکتهای پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت که بر این اساس طی سال های 1367 تا نیمه اول سال جاری تعداد بنگاه های اقتصادی پذیرفته در بورس تهران از 56 شرکت به 325 شرکت افزایش یافت .شرکتهای پذیرفته شده و شرکتهای فعال در بورس به دو دسته تقسیم می شوند.
1- شرکت های تولیدی
شرکت های تولیدی معمولا به تولید کالای خاصی مبادرت می ورزند و در گروه صنایع فعال در بورس قرار می گیرند ودر سازمان بورس بانام شرکت و کد خاص خود ، مشخص می شوند .
2 - شرکت های سرمایه گذاری
شرکتهای سرمایه گذاری شرکت هایی هستند که به عنوان واسطه های مالی فعالیت میکنند. که این گونه شرکت ها یا فعالیت تولیدی ندارند ویا فعالیت آنها به گونه ای است که با کمک های مالی از طریق خرید سهام شرکت های تولیدی و صنعتی و یا مجموعه ای از آنها به تولید و سرمایه گذاری این شرکت ها مبادرت می نمایند که بر این اساس در حال حاضر شرکت های سرمایه گذاری فعال در بورس 19 شرکت است و شرکت های تولیدی 298 شرکت می باشند . همچنین اکنون زمینه های لازم برای حضور شرکت های خدماتی نیز در بورس فراهم شده است .
بورس در اصل کلمه ای فرانسوی می باشد که وارد فرهنگ و ادب
فارسی شده است و معنای لغوی آن در زبان فرانسه "کیف پول " میباشد این
کلمه جادویی امروزه مفهومی فراتر از کیف پول به خود گرفته است و یکی از معیار ها
وشاخص های اساسی اقتصاد کشورمان به حساب می آید.
در قرن 15در بلژیک مردی به نام "واندر بورس " زندگی می کرد، که صرافان و دلالان در مقابل خانه اش به داد و ستد پول و اوراق بهادار می پرداختند. بدین ترتیب ، نام فعالیتی که بعدها ، یعنی در سال 1460میلادی، تشکیل شد و بازار متشکلی را شامل گشت، از اسم آن مرد بلژیکی، گرفته شد تجار و بازرگانان راهی را می جستند تا در معاملات خود ، با زیان کمتری مواجه bhشوند بهترین راه حل نیز تقسیم زیان بود.آنچه در سال 1553 میلادی رخ داد ، ایجاد شرکتهای سهامی عام بود که در سال 1602 میلادی با تاسیس شرکت هند شرقی، شکل اصلی خود را پیدا نمود و بدین ترتیب اساس بازار سرمایه پایه گذاری شد